Indonesia mencatatkan angka korban tertinggi iaitu kira-kira 170,000 orang, diikuti Sri Lanka (35,322 orang), India (18,045 orang) dan Thailand (8,212 orang) manakala kematian di negara-negara lain di bawah 100 orang. Mengikut Kajian Geologi Amerika Syarikat (AS), jumlah korban mencecah 283,000 orang dengan 14,000 lagi hilang dan 1,126 juta hilang tempat tinggal.
Dari segi angka korban, Tsunami Lautan Hindi 2004 merupakan bencana alam keenam paling banyak membunuh manusia di dunia, selepas Banjir China 1931 yang mengorbankan lebih 2.5 juta orang, Taufan Bhola di Bangladesh 1970 (500,000 orang), Gempa Bumi Haiti 2010 (316,000 orang), Gempa Bumi Tangshan, China 1976 (242,419 orang) dan Gempa Bumi Haiyuan, China 1920 (234,000 orang).
Pusat gempa terletak pada bujur 3,298° utara dan 95,779° timur kira-kira 160 kilometer (km) sebelah barat Aceh sedalam 10 km. Ia merupakan gempa bumi yang kelima terkuat dalam sejarah dunia sejak 1900.
Hanya antara 15 dan 20 minit selepas gempa bumi itu, ombak raksasa setinggi 30 meter yang dicetuskan oleh gegaran itu melanda kawasan pesisir pantai Indonesia terutamanya Banda Aceh. Ombak tsunami itu yang mempunyai kelajuan seperti sebuah kapal terbang telah bergerak sehingga 5,000 kilometer (km) dan menyebabkan kerosakan serta kematian sehingga ke pesisir timur Afrika.
Pada amnya, tsunami amat jarang berlaku di Lautan Hindi tetapi sering berlaku di Lautan Pasifik. Namun, Tsunami Lautan Hindi 2004 merupakan tsunami paling ganas pernah direkodkan. Tsunami itu dikatakan telah menghasilkan tenaga yang menyamai 23,000 butir bom atom yang dijatuhkan di Hiroshima dan Nagasaki, Jepun pada Perang Dunia Kedua.
Fokus Rencam minggu ini menyoroti kembali peristiwa Tsunami Lautan Hindi 2004 yang masih meninggalkan kesannya sehingga hari ini khususnya di Banda Aceh.
MALAYSIA
DI MALAYSIA, apabila tsunami pertama kali melanda negara ini pada 26 Disember 2004, sebanyak 68 orang disahkan terbunuh manakala enam lagi dilaporkan hilang dan lebih 5,000 orang hilang tempat tinggal. Bencana itu membabitkan empat buah negeri iaitu Kedah, Pulau Pinang, Perak dan Selangor.
Daripada bilangan angka korban itu, Pulau Pinang mencatatkan kematian tertinggi iaitu sebanyak 52 orang, Kedah (12 orang), Perak (dua orang) dan Selangor seorang. Sebanyak 2,486 nelayan dan 86 petani mengalami kerugian akibat bencana dahsyat itu.
Di Pulau Pinang, kawasan yang terlibat ialah di pesisir pantai Balik Pulau, Pantai Pasir Panjang, Batu Feringgi dan Teluk Bahang. Di Kedah pula, kawasan terlibat ialah Kuala Muda dan Pulau Langkawi.
Paling menyayat hati, seorang bapa kehilangan kehilangan isteri dan empat anaknya apabila tsunami melanda tempat mereka berkelah di Batu Feringgi. Dalam kejadian itu, Hassan Harun kehilangan isteri, Nizari Mahmud yang berusia 39 tahun ketika itu, serta empat anaknya; Nurul Hasinah, 17, Nurul Naimah, 15, Nurul Nazirah, 13, dan Mohd. Ferdaus, 4.
Di Pantai Pasir Panjang pula, sepasang suami isteri, Zulkifli Mohd. Noor dan Jamilah Majid kehilangan lima anak dan seorang anak saudara selepas tempat mereka berkelah dipukul ombak tsunami pada hari tersebut. Lima anak mereka yang terkorban dalam tragedi itu ialah Siti Nurain, 17, Mohd. Shukri, 12, Siti Nur Shuhada, 10, Siti Nur Atikah, 9, dan Siti Suraya, 5.
THAILAND
KERAJAAN Thailand menganggarkan sebanyak 8,212 orang terbunuh dengan 2,817 orang hilang apabila enam wilayah di negara itu dilanda tsunami yang disebabkan gempa bumi di Lautan Hindi pada 26 Disember 2004.
Daripada jumlah kematian itu, sebahagian besar melibatkan pelancong asing yang sedang bercuti di kawasan pelancongan di negara tersebut termasuk Khao Lak, Krabi, Koh Phi Phi, Songkhla, Surat Thani, Phuket, Phang Nga, Ranong, Satun dan Trang. Tsunami yang membawa ombak setinggi lima meter itu turut memusnahkan beribu-ribu rumah di sepanjang kawasan pantai.
Kawasan yang paling teruk dilanda tsunami ialah Khao Lak yang terletak di dalam wilayah Phang Nga, 80 km di utara Phuket. Sebanyak 4,163 orang termasuk 2,213 pelancong asing disahkan terkorban dalam tragedi itu. Angka sebenar kematian di situ mungkin lebih besar kerana 2,113 orang dilaporkan hilang.
Pulau pelancongan terkenal, Phi Phi yang terletak di wilayah Krabi turut musnah teruk dalam kejadian itu. Beratus-ratus resort percutian di pulau tersebut lenyap apabila dilanda tsunami. Bhumi Jensen yang merupakan cucu Raja Thailand, Bhumibol Adulyadej, turut terkorban dalam bencana itu.
Salah seorang pelancong asing yang terselamat dalam insiden itu ialah model terkenal, Petra Nemcova. Semasa kejadian, Nemcova sedang bercuti bersama tunangnya, Simon Atlee yang merupakan seorang jurugambar fesyen di sebuah resort di Khao Lak.
Ketika ombak besar pertama melanda, Nemcova dan Atlee berada di dalam banglo percutian mereka. Tidak lama kemudian, air laut memasuki banglo itu dan menghanyutkan mereka berdua.
Namun, Nemcova terselamat selepas berjaya berpaut sebatang pokok palma ketika dihanyutkan. Bagaimanapun, Atlee yang sebelum itu melamarnya untuk berkahwin terbunuh dalam tragedi itu. Mayat Atlee hanya ditemui pada 3 Mac 2015 iaitu hampir tiga bulan selepas kejadian.
ACEH
SEPULUH tahun sudah berlalu sejak kejadian tsunami 2004 yang meninggalkan peristiwa hitam kepada wilayah Aceh terutamanya di kotanya, Banda Aceh. Wilayah Aceh yang mempunyai keluasan 57,365.57 km persegi dan terletak di utara Sumatera, menerima kesan paling teruk daripada bencana tersebut kerana terletak paling hampir dengan pusat gempa dan keadaan muka buminya yang rendah. Lebih 130,000 penduduk Aceh disahkan terbunuh manakala 37,063 lagi hilang dan masih belum dijumpai sehingga hari ini selepas tragedi tersebut.
Walaupun kehidupan penduduk Aceh kini kembali menjalani kehidupan normal dan wilayah itu pesat membangun selepas mendapat kuasa pemerintahan ekonomi dari Indonesia pada Julai 2005, kejadian itu masih meninggalkan parut yang dalam kepada penduduk wilayah itu.
Kesan tsunami itu juga masih boleh dilihat di situ sehingga hari ini. Empat tanah perkuburan besar yang menjadi tempat persemadian puluhan ribu penduduk yang terkorban, sebuah kapal yang terdampar di atas runtuhan bangunan dan serpihan-serpihan bertaburan akan terus menjadi ingatan kepada tragedi itu bagi mereka yang terselamat.
Selain itu, Muzium Tsunami Aceh setinggi empat tingkat dengan bentuk atapnya menyerupai ombak besar yang dibina pada 2009, menjadi simbol ingatan kepada tragedi memilukan itu.
Seorang penduduk Banda Aceh, Nanda Suhada masih trauma dengan kejadian itu, apatah lagi dia kehilangan ayah, abang dan neneknya dalam bencana itu. “Saya tidak akan pernah melupakan hari itu. Pengalaman yang sangat menakutkan,” katanya.
Mengimbau kembali kejadian itu, pada pagi Ahad 26 Disember 2004, penduduk Banda Aceh sedang menjalani rutin kehidupan harian. Secara tiba-tiba, mereka dikejutkan dengan gempa bumi kuat yang disusuli dengan ombak kuat menghempas pantai.
Namun, mereka yang sudah biasa dengan keadaan itu kerana wilayah berkenaan terletak dalam lingkungan Lingkaran Api Pasifik, tidak menjangkakan ia petanda kedatangan musibah besar.
Namun ombak pertama itu tidak berhenti setakat itu sahaja, ia disusuli sekurang-kurangnya dua ombak lagi sehingga membentuk ombak besar setinggi pokok kelapa menuju ke kawasan di dalam wilayah Aceh termasuk ibu kotanya, Banda Aceh. Dalam sekelip mata sahaja, amukan ombak kuat itu meragut nyawa ratusan ribu penduduk dan memusnahkan lebih 50 peratus bangunan di wilayah itu sehingga menjadi ibarat padang jarak padang terkukur.
SEDUTAN rakaman kamera keselamatan ini menunjukkan seorang penunggang basikal dilanggar sebuah lori treler ketika melintas jalan di bandar Ningbo di wilayah Zhejiang di China baru-baru ini. - Agensi
